Καλωσήλθατε στο AgroStrat!
Το AgroStrat ολοκληρώθηκε με επιτυχία στις 30 Σεπτεμβρίου 2017
Το AgroStrat είναι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα, το οποίο χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα την καλλιέργεια του κελυφωτού φυστικιού, προβλέπει την ανάπτυξη ολοκληρωμένης στρατηγικής για την αειφόρο διαχείριση των εντατικά καλλιεργούμενων περιοχών της Μεσογείου, η οποία, μέσα από τις δράσεις του έργου αναμένεται να οδηγήσει σε μια ενιαία στρατηγική για τις Μεσογειακές χώρες. Το έργο επικεντρώνεται επίσης και στην εκμετάλλευση και αξιοποίηση των αποβλήτων της φυστικιάς, τα οποία συνήθως διατίθενται χωρίς προηγούμενο έλεγχο σε εδάφη ή καλλιέργειες.
Το έργο θα ξεκινήσει με τον προσδιορισμό της έκτασης της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, της καταγραφής των καλλιεργητικών πρακτικών, τις πρακτικές διάθεσης και χρήσης των αποβλήτων την ανάπτυξη συγκεριμένων προτάσεων αειφόρου καλλιέργειας και επαναχρησιμοποίησης των αποβλήτων και θα ολοκληρωθεί με δύο δράσεις επίδειξης, στη διάρκεια των οποίων όλες οι πρακτικές και τεχνολογίες που θα αναπτυχθούν θα εφαρμοστoύν σε κλίμακα επίδειξης.
Δεδομένου ότι το έδαφος είναι ένας κρίσιμος παράγοντας για την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής ευαισθησίας του οικοσυστήματος, κυρίως στις Μεσογειακές χώρες λόγω των ιδιαίτερων κλιματολογικών συνθηκών, η παρακολούθηση και η διατήρηση της ποιότητας του εδάφους αλλά και των υδάτων σε αυτές τις περιοχές είναι βασικοί στόχοι του έργου, όπως επίσης και η ανάπτυξη εργαλείων παρακολούθησης της ποιότητας του εδάφους τα οποία θα είναι διαθέσιμα στους τελικούς χρήστες (παραγωγοί, φορείς και τοπικές αρχές). Αυτά τα εργαλεία θα περιλαμβάνουν εργαλεία λήψης αποφάσεων και σχεδιασμού σχετικά με τους φυσικούς πόρους (έδαφος, νερό) ώστε, σε συνδυασμό με τη συνεχή παρακολούθηση των καλλιεργούμενων περιοχών και των περιοχών διάθεσης αποβλήτων να διευκολύνεται ο προγραμματισμός και η εφαρμογή της πολιτικής των τοπικών αρχών.
Το AgroStrat προβλέπει μια σειρά καινοτόμων δράσεων:
- Προσδιορισμός κατάλληλων Δεικτών Ποιότητας εδάφους οι οποίοι θα διευκολύνουν την αξιολόγηση της ποιότητας του εδάφους, την παρακολούθηση της υποβάθμισής του και την αξιολόγηση του κινδύνου ερημοποίησης σε περιοχές όπου καλλιεργούνται φυστικιές και διατίθενται απόβλητα.
- Αξιοποίηση των αποβλήτων φυστικιάς για την παραγωγή κομπόστ (compost), προϊόν με εμπορική αξία και το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό.Για την παραγωγή κομπόστ θα χρησιμοποιηθούν και άλλα αγροτικά απόβλητα καθώς και φυσικός ζεόλιθος ώστε να επιτευχθεί τελικό προϊόν το οποίο να μπορεί να χαρακτηρισθεί ως λίπασμα αργής αποδέσμευσης. Η κομποστοποίηση των αποβλήτων θα συνεισφέρει στην ανακύκλωση του άνθρακα και των θρεπτικών συστατικών στις περιοχές εφαρμογής. Είναι σημαντικό και θα πρέπει να αναφερθεί ότι δεν υπάρχει προηγούμενο αξιοποίησης αποβλήτων φυστικιάς στην παραγωγή εμπορεύσιμου κομπόστ.
- Ανάπτυξη Συστήματος Γεωπληροφορίας με χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS-LIS) και χαρτών καταλληλότητας γης που θα επιτρέπουν
την ελεγχόμενη,αειφόρο και χωρίς περιβαλλοντικούς κινδύνους χρήση των αποβλήτων της φυστικιάς. - Ανάπτυξη λογισμικού (software) παρακολούθησης εντατικά καλλιεργούμενων εδαφών, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα την καλλιέργεια του κελυφωτού φυστικιού, το οποίο θα συνεισφέρει στη αειφόρο διαχείριση των εντατικά καλλιεργούμενων περιοχών της Μεσογείου. Το λογισμικό αυτό θα είναι διαμορφωμένο ώστε α) να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από από ιδιώτες - παραγωγούς και β) να υποστηρίζει ένα δίκτυο ανταλλαγής πληροφορίας, με τη συμμετοχή καλλιεργητών και τοπικών φορέων, όπου Κέντρο Παρακολούθησης και Διαχείρισης (Central Management Monitoring Tool - CMMT) εγκατεστημένο στην Περιφέρεια Αττικής και στις εγκαταστάσεις των ιδρυμάτων που συμμετέχουν στο έργο, θα συλλέγει δεδομένα και θα παρέχει στους ενδιαφερόμενους επικαιροποιημένες πληροφορίες και οδηγίες σχετικά με ασφαλείς πρακτικές για την αειφόρο καλλιέργεια της φυστικιάς. Έτσι, η χρήση αυτού του λογισμικού θα επιτρέπει σε καλλιεργητές, τοπικές αρχές και άλλους φορείς να ελέγχουν τις καλλιεργούμενες εκτάσεις, να προσδιορίζουν πιθανούς κινδύνους, να προχωρούν σε πιο λεπτομερή παρακολούθηση όπου κρίνεται αναγκαίο, να παρακολουθούν τη χρήση διαθέσιμων φυσικών πόρων και, γενικά, να παρακολουθούν τη διαχείριση των καλλιεργούμενων εκτάσεων και τις διακυμάνσεις της ποιότητας του περιβάλλοντος. Θα κατασκευαστεί επίσης πρακτικός κι εύχρηστος φορητός εξοπλισμός για την άμεση και επί τόπου μέτρηση του pH, της υγρασίας και της ηλεκτρικής αγωγιμότητας, μετρήσεις οι οποίες θα τροφοδοτούν το λογισμικού και θα διευκολύνεται η εξαγωγή αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων.
Το έργο θα ολοκληρωθεί με την ανάπτυξη λεπτομερώς σχεδιασμένης στρατηγικής και συγκεκριμένων οδηγιών, τα οποία θα εκδοθούν με τον τίτλο «Βέλτιστες πρακτικές για την αειφόρο καλλιέργεια του κελυφωτού φυστικιού και τη διαχείριση φυσικών πόρων».
Μια τέτοια ολοκληρωμένη προσέγγιση θεωρείται απαραίτητη ώστε να διατυπωθούν κατευθυντήριες γραμμές, όροι και προϋποθέσεις έχοντας αντιμετωπίσει το έδαφος, τους παραγωγούς και το γενικότερο περιβάλλον ως αλληλένδετα συστατικά ενός ολοκληρωμένου συστήματος. Επιπλέον, η προστασία της ποιότητας του εδάφους – μια παράμετρος που συχνά αγνοείται σε τέτοιες προσεγγίσεις-θα ενσωματωθεί στις πρακτικές που θα αναπτυχθούν ως ένας από τους βασικούς παράγοντες αειφορίας. Αυτή η προσέγγιση περιέχει πολλά καινοτόμα στοιχεία, είναι προσεκτικά σχεδιασμένη και θα υλοποιηθεί σταθμίζοντας τεχνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια.